JRIT ICHI

แม้จั่วหัวว่าเทคโนโลยีแจ้งเตือนแผ่นดินไหวล่วงหน้า ทว่าเราก็ยังยืนยันตามหลักวิชาการว่า แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติ ที่ไม่อาจคาดการณ์ล่วงหน้าได้ แต่ที่จั่วหัวเช่นนี้ เพราะแผ่นดินไหวสร้างความเสียหายในวงกว้าง ไม่ใช่เฉพาะจุดที่เกิด แต่ขยายภัยไปได้เป็นพันกิโลเมตร เช่น ปี 2547 แผ่นดินไหวที่อินโดนีเซีย แต่ไทยโดนซึนามิสูญเสียอย่างหนัก ล่าสุดปี 2568 แผ่นดินไหวที่เมียนมา กรุงเทพฯ ของไทยก็ได้รับความเสียหาย กระทั่งตึกถล่ม เป็นต้น ฉะนั้นแม้เราไม่อาจรู้ว่าแผ่นดินไหวจะเกิดเมื่อไหร่ แต่เราสามารถลดความเสียหายจากอาฟเตอร์ช็อก ด้วยการแจ้งเตือนจากเทคโนโลยี EEWS

EEWS แจ้งเตือนแผ่นไหวอย่างไร
EEWS ย่อมาจาก EARTHQUAKE EARLY WARNING SYSTEMS คือ รับบตรวจจับแรงสั่นสะเทือน แล้วส่งสัญญาณเตือนภัยไปยังพื้นที่ต่าง ๆ ที่อาจได้รับผลกระทบ เนื่องจากอยู่ในแนวเลื่อนเดียวกัน เพื่ออพยพผู้คน หรือหยุดการทำงานระบบขนส่ง ตลอดจนโรงไฟฟ้าไม่ให้เกิดระเบิด เป็นต้น

ระบบแจ้งเตือนภัยล่วงหน้าแผ่นดินไหว (Earthquake Early Warning System) คือระบบที่ตรวจจับแรงสั่นสะเทือนจากแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว และส่งสัญญาณเตือนภัยไปยังพื้นที่ต่าง ๆ ให้สามารถอพยพหรือป้องกันได้ก่อนที่แรงสั่นสะเทือนหลักจะมาถึง อย่างกรณีแผ่นดินดินไหวที่เมียนมา ห่างจากกรุงเทพมหานครร่วม 1,000 กิโลเมตร ใช้เวลาราว 5 นาที หากมีระบบ EEWS ก็จะช่วยลดความสูญเสียได้ ผู้คนในตึกสูงหนีทัน หรือหาที่หลบทัน เป็นต้น

เทคโนโลยีช่วยการแจ้งเตือนแผ่นดินไหวอย่างไร
เทคโนโลยีแจ้งเตือนแผ่นดินไหว ไม่ใช่โดดเด่นแค่ส่ง SMS แจ้งเตือนเท่านั้น เพราะปัจจุบัน AI ช่วยควบคุมระบบ IoT (Internet of Things) หรือเรียกง่าย ๆ ว่า เครื่องใช้ไฟฟ้าอัจฉริยะ ที่เราสามารถสั่งปิด สั่งเปิด หรือดูรายละเอียดอุปกรณ์ได้ผ่านแอปพลิเคชั่น ฉะนั้นเมื่อเกิดแผ่นดินไหวแม้ห่างไกลเพียงใด แต่หากมีโอกาสได้รับผลกระทบ AI ก็จะสั่ง ระบบ IoT ให้โรงงานต่าง ๆ ที่หากเสียหายแล้วจะสร้างพิษภัยให้สังคมในวงกว้าง เช่น โรงไฟฟ้า ระบบขนส่งมวลชน ให้หยุดการทำงานทันทีได้

ตังอย่างเช่น Google AI Earthquake Prediction ที่ใช้ AI มาวิเคราะห์ข้อมูลจากเซ็นเซอร์และแจ้งเตือนของ Android เพื่อแจ้งเตือน และ Stanford Seismic Prediction Model ที่นำ AI มาช่วยวิเคราะห์ความเสี่ยงของแผ่นดินไหวในพื้นที่ต่าง ๆ เป็นต้น

นอกจากนี้ AI ยังสามารถนำข้อมูล BIG DATA มาวิเคราะห์ และคาดการณ์ความเสี่ยงเรื่องการเกิดแผ่นดินไหวได้ เช่น รอยเลื่อน A มักเกิดช่วงไหน กี่ปีเกิดครั้ง พื้นที่ใดจะได้รับผลกระทบ ฯลฯ ดังนั้นแม้เราไม่อาจรู้ล่วงหน้าว่าแผ่นดินไหวจะเกิดเมื่อไหร่ แต่ก็สามารถระวังตัวได้ด้วยเทคโนโลยี

ท้ายนี้เราก็ยังยืนยันว่า แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติเดียวที่ไม่อาจรู้ล่วงหน้าว่าจะเกิดเมื่อไหร่ แต่เราสามารถเตรียมพร้อมรับมือได้ด้วยเทคโนโลยี ฉะนั้นเทคโนโลยีจึงเปรียบเหมือนกำแพงป้องกันภัยธรรมชาติที่สำคัญ ที่สำคัญสุด เมื่อได้รับการแจ้งเตือนจากเทคโนโลยี มนุษย์อย่างเรา ๆ ต้องตระหนัก ไม่ใช่ลังเล แล้วคิดไปเองว่า ไม่เป็นไรหรอก

…………………………………………………………………………………………………………………………

อ้างอิง
https://kohlantanoi.go.th/index.php?op=dynamiccontent_detail&dynamiccontent_id=70460&id=856#:~:text=คลื่นสึนามิใน,อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียง
https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1/245795
https://web.facebook.com/thestandardth/posts/update-กสทช-เตรียมบูรณาการแจ้งเตือนภัยพิบัติผ่านทีวีดิจิทัลด้วยระบบ-ews-เล็งใช้ช/1013674614225215/?_rdc=1&_rdr#
https://www.mmthailand.com/6-earthquake-technology/
https://sktsecurity.co.th/earthquake-early-warning-systems/